Ieder jaar beginnen ongeveer 1.600 jongeren uit Curaçao, Aruba, St-Maarten en andere delen van Caribisch Nederland vol goede moed aan een studie in Nederland. Helaas lopen veel studenten tegen allerlei blokkades aan. Vaak gaat het al in de voorbereiding mis en eenmaal in Nederland lopen de Caribische studenten tegen hindernissen aan, zowel bij praktische zaken als huisvesting en zorgverzekering als bij de studie. Wij waren benieuwd hoe deze jongeren worden voorbereid op het regelen van hun (digitale) overheidszaken? En of Doe je digiding! en Digidingen-desk daarbij een rol kunnen vervullen? Wij gingen hierover in gesprek met Celeste Cardoze, decaan en docent op het Radulphus College op Curaçao.
Radulphus College
Celeste: “Ik ben docent Spaans en decaan op het Radulphus College, een middelbare school voor havo en vwo in Willemstad op Curaçao. Het Radulphus College is de grootste middelbare school van Curaçao met ongeveer 950 leerlingen. Bij ons op school komen alle jongeren op havo niveau binnen. Na het tweede jaar havo wordt de groep opgesplitst in 3 havo en 3 vwo. Ik geef Spaans aan alle leerjaren en niveaus waardoor ik de meeste leerlingen goed ken. Daarnaast spreek ik als decaan met veel leerlingen over hun vervolgstappen na de middelbare school.”
Celeste Cardoze
Doorstuderen op Curaçao
Celeste: “Na de middelbare school hebben onze leerlingen verschillende keuzes. Er zijn een paar studies op het eiland te volgen, maar niet heel veel. Als mbo’er kun je op Curaçao kiezen tussen verschillende administratieve, financiële, juridische en opleidingen in de zorg. Op hbo-niveau worden er verschillende economische studies aangeboden. Daarnaast is het ook mogelijk om toegepaste psychologie, de pabo of een lerarenopleiding te volgen. Op universitair niveau is het enkel mogelijk om rechtsgeleerdheid te studeren.
Braindrain
Celeste: “Jongeren die willen doorstuderen zijn vaak genoodzaakt om naar het buitenland te gaan. Ze vertrekken dan naar landen in de regio, zoals Canada, Amerika, Costa Rica, Panama of Colombia. De jongeren die in de regio hebben gestudeerd, komen na hun studie vaak terug naar Curaçao. Bij ons op school gaat zo’n 90% van de leerlingen studeren in Nederland. De jongeren die in Nederland hun studie hebben afgerond, komen meestal niet meer terug. Voor veel hoogopgeleide jongeren blijkt het ook na hun studie aantrekkelijker om in Nederland te blijven dan om terug te keren naar Curaçao. Hun studieschuld speelt ook een belangrijke rol. Als je meteen terugkomt, verdien je minder en in guldens, dus het is sneller om deze schuld af te lossen als je in Nederland werkt. We hebben ieder jaar dus echt te maken met een zogenaamde ‘braindrain’. Dat vind ik jammer.”
Cultuurshock
Celeste: “Voor de jongeren die in Nederland gaan studeren, is de migratie naar Nederland vaak een cultuurshock. Ze hebben in veel gevallen moeite met de grote hoeveelheid regels in Nederland. Ze denken bijvoorbeeld dat ze gemakkelijk twee weken vrij kunnen krijgen voor de begrafenis van hun oma in Curaçao. Ze worden er dan mee geconfronteerd dat ze daar op de meeste hogescholen of universiteiten helemaal geen toestemming voor krijgen, en dat er weinig aandacht is voor persoonlijke omstandigheden. Regels zijn regels. Ook het feit dat je in Nederland je zaken altijd op tijd moet regelen omdat je anders in de problemen komt, is voor veel van onze jongeren nieuw. Waar op Curaçao de meeste dingen nog door hun ouders worden geregeld, staan ze er in Nederland vaak alleen voor.”
Moeite met digitale overheidszaken
Celeste: ”Eenmaal in Nederland aangekomen hebben veel Antilliaanse jongeren moeite met het regelen van hun (digitale) overheidszaken. Zo hebben veel jongeren in het begin nog geen burgerservicenummer (BSN). In sommige gemeentes duurt het soms wel twee maanden voordat ze hun BSN krijgen. Dat is erg lastig want hierdoor kunnen ze bijvoorbeeld geen bankrekening openen, geen telefoonabonnement afsluiten, en geen OV-chipkaart aanvragen. Terwijl hun studie vaak al is begonnen, lopen de jongeren hierdoor al snel een enorme achterstand op. Het lijkt erop dat dit komend studiejaar gelukkig gaat veranderen, en dat jongeren van tevoren al een BSN ontvangen. Hierdoor kunnen jongeren sneller van start met hun leven in Nederland.”
Voor jongeren die vanuit de BES-eilanden (Bonaire, Sint Eustatius en Saba) in Nederland gaan studeren is er gelukkig al veel hulp geregeld. Stichting TuranGoeloe ondersteunt hen bijvoorbeeld bij het vinden van een kamer, het openen van een bankrekening en het regelen van zaken met de gemeente. Bovendien krijgen studenten vanuit de BES-landen 3.000 euro om zich te vestigen. Helaas is deze hulp niet beschikbaar voor jongeren uit Curaçao, Aruba en Sint Maarten. Zij moeten in veel gevallen zelf hun weg zien te vinden.
Doe je digiding!
Celeste: “De meeste jongeren op Curaçao kunnen voor het regelen van hun digitale overheidszaken niet terecht bij hun ouders. Hun ouders zijn gewend om naar een loket te gaan of zaken per post af te handelen. Het idee dat alles tegenwoordig via de computer gaat, is voor veel ouders nog een gek idee.
Om onze leerlingen op Curaçao dus goed voor te bereiden op het zelfstandig regelen van hun digitale overheidszaken in Nederland, maken we sinds dit jaar in 5 vwo gebruik van het lesprogramma Doe je digiding! Tijdens de mentorlessen zijn de leerlingen aan de slag gegaan met de verschillende modules. Ze schrokken in eerste instantie erg van de hoeveelheid dingen die ze allemaal zelf moeten regelen. Ze konden het bijna niet geloven. Gelukkig realiseren ze zich nu wel waar ze straks mee te maken gaan krijgen. Doe je digiding! helpt dus echt om onze leerlingen een realistisch beeld te geven van het regelwerk dat er bij komt kijken als ze in Nederland gaan studeren. Ondanks dat er nog veel op ze af zal komen, zorgt de voorbereiding via het lesprogramma Doe je digiding! voor een zachtere landing.”
Zelfredzaam
Celeste: “Het is mijn doel om onze leerlingen zo zelfredzaam mogelijk te maken. Hierbij verwijs ik o.a. naar de website Digidingen-desk, zodat ze, als het straks nodig is, weten waar ze de juiste informatie en uitleg kunnen vinden over bijvoorbeeld DigiD, studiefinanciering en het terugvragen van loonheffing van hun bijbaan. Een andere tip die ik altijd geef is de website duo.nl/antillen. Daar vind je een handige checklist voor Antilliaanse studenten. Met informatie over wat je moet regelen voor vertrek, bij aankomst, tijdens je studie en bij het afstuderen. Om de jongeren op de Antillen nog beter te helpen zouden de decanen van alle middelbare scholen op de eilanden eigenlijk met elkaar moeten samenwerken. Dan kunnen we kennis, ervaringen en tips met elkaar uitwisselen. Een mooi plan voor de toekomst dus!”
