De module
In de module Studeren, onderdeel ‘Nog geen 18 en naar het mbo’, wordt met name de formele kant van het fenomeen Studeren verkend met als doelgroep vmbo-leerlingen onder de 18 jaar, die op het punt staan naar een middelbare beroepsopleiding te gaan (mbo). Dit verkennen gebeurt door middel van opdrachten en er wordt toegewerkt naar het zelfstandig aanvragen en gebruiken van een studentenreisproduct, het hoofddoel van de module. Een belangrijke opmerking bij het daadwerkelijk aanvragen van een studentenreisproduct: dit dient uit oogpunt van privacy en aansprakelijkheid buiten school plaats te vinden. In deze lessenreeks wordt dit aanvragen alleen voorbereid. De introductie van het fenomeen Studeren geschiedt klassikaal op basis van een animatiefilmpje. De opdrachten worden online aangeboden. Er zijn twee clusters opdrachten: het eerste cluster bestaat uit zes opdrachten. Deze opdrachten gaan o.a. over het mbo en hoe een leerling de voor hem juiste mbo-opleiding kiest, alsook over hoe hij zich aanmeldt en welke financiële ondersteuning hij mag verwachten van de overheid als nog geen 18-jarige. De leerlingen kunnen de opdrachten individueel maken of in groepjes. Bij de opdrachten worden er ook online vragen gesteld, waarbij de leerlingen zelf hun antwoorden online kunnen controleren. Tevens wordt de verworven kennis na de zes opdrachten online getoetst, bij de zogenoemde Kennischeck. Ook hier kunnen de leerlingen zelf de antwoorden online controleren. Het tweede cluster, het onderdeel Aan de slag, bestaat uit twee opdrachten. Hier onderzoeken de leerlingen hoe het aanvragen en het gebruiken van een studentenreisproduct precies gaat. In de module wordt er tevens gewerkt aan het uitbreiden van de woordenschat rondom de formele kant van studeren. Ook dit gebeurt actief, door het maken van een online sleepoefening.
Opbouw module
De module is opgebouwd uit vier onderdelen: Animatie – ‘Nog geen 18 en naar het mbo’ – Aan de slag – Woorden Studeren oefenen. Tevens zijn er stappenplannen toegevoegd, die kunnen worden gedownload en geprint (het ‘vijfde’ onderdeel: Uitleg aanvragen reisproduct). In deze stappenplannen staan de stappen die de leerling moet zetten om bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) een studentenreisproduct aan te vragen, alsook de stappen die de leerling moet zetten die nodig zijn om ook daadwerkelijk zijn studentenreisproduct te kunnen gebruiken.
Doelgroep
Vmbo-leerlingen, vierde leerjaar, alle leerwegen Duur
De gehele module duurt 90 minuten. De docent is vrij om opdrachten over te slaan en zo de module in te korten.
Benodigde materialen
1. Smartboard of computer met internetverbinding plus beamer en scherm
2. Een lokaal met voldoende computers met internetverbinding voor de leerlingen
3. Voldoende koptelefoons voor de leerlingen
Voorbereiding
1. De docent bekijkt de module online.
2. De docent neemt de docentenhandleiding door en bepaalt welke onderdelen klassikaal besproken moeten worden
Beginsituatie
De module kan worden aangeboden bij het vak Maatschappijleer en Maatschappijkunde (voorheen Maatschappijleer II). Ook kan de module worden ingezet door de mentor bij het onderdeel Loopbaanoriëntatie en begeleiding (LOB). Bij genoemde vakken en het onderdeel LOB zullen zaken als mbo als vervolgopleiding, inschrijven en studiefinanciering, waaronder het studentenreisproduct, op één of andere manier zijn besproken, zodat de leerlingen beschikken over een zekere voorkennis.
Leerdoelen module plus aansluiting leerdoelen maatschappijvakken en LOB vmbo
Onderdeel ‘Nog geen 18 en naar het mbo’
1. De leerling kan uitleggen hoe het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) in elkaar zit: vier niveaus; twee leerwegen; drie soorten opleidingen
2. De leerling kan benoemen hoe hij zichzelf kan helpen bij het kiezen van een mbo-opleiding: overleg met ouders en vrienden of decaan; open dagen; online beroepskeuzetest
3. De leerling kan uitleggen hoe hij zich moet inschrijven voor een mbo-opleiding en waar hij dan op moet letten: vooropleidingseisen; op tijd aanmelden; verplichte intake-activiteiten
4. De leerling kan uitleggen dat hij als mbo’er onder de achttien nog geen recht heeft op studiefinanciering via de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO)
5. De leerling kan benoemen dat hij als een mbo’er onder de achttien wel recht heeft op een studentenreisproduct
6. De leerling kan uitleggen wat een studentenreisproduct is, en dat het een gift is voor mbo-studenten van niveau 1 en 2
7. De leerling kan benoemen dat het volgen van een mbo-opleiding geld kost: lesgeld, school- en reiskosten
8. De leerling kan benoemen dat hij als mbo’er onder de achttien geen lesgeld hoeft te betalen
Aan de slag
1. De leerling kan benoemen waar hij een studentenreisproduct kan aanvragen, wat hij hiervoor nodig heeft en hoe hij dit veilig kan doen
2. De leerling kan de stappen benoemen die hij moet zetten bij het aanvragen van een studentenreisproduct
3. De leerling kan de stappen benoemen die hij moet zetten om zijn studentenreisproduct te koppelen aan zijn persoonlijke ov-chipkaart
4. De leerling kan de stappen benoemen die hij moet zetten om zijn studentenreisproduct op zijn ov-chipkaart te zetten, zodat hij daadwerkelijk zijn studentenreisproduct kan gaan gebruiken
Woorden ‘Nog geen 18 en naar het mbo’ oefenen
1. De leerling kan woorden rondom studeren plaatsen in de juiste context en ongeveer uitleggen wat ze betekenen
Enkele leerdoelen van deze module sluiten aan bij de leerdoelen van de Preambule en sommige eindtermen van de vakken Maatschappijleer en Maatschappijleer II (Maatschappijkunde), zoals genoemd in het Examenprogramma maatschappijleer vmbo en Examenprogramma maatschappijleer II vmbo (klik hier en verder voor meer informatie). Ook sluiten de leerdoelen van deze module aan bij de uitgangspunten van het vak Loopbaanoriëntatie en begeleiding, zoals die door SLO zijn geformuleerd, het Nationaal Expertisecentrum Leerplanontwikkeling (klik hier voor meer informatie).
Evaluatie
De docent stelt gedurende deze pilotmodule steekproefsgewijs en observerend vast of de leerling op zijn niveau de leerdoelen heeft bereikt. De leeromgeving kan in de toekomst zo worden ingericht, dat de resultaten per leerling online worden vastgelegd en in te zien zijn door de docent. Op basis van deze vastgelegde resultaten kan de docent dan elke leerling individueel beoordelen.
