Op maandag 19 april en dinsdag 20 april vond in Bemmel voor de derdejaars vmbo-leerlingen van OBC Bemmel de gastles Doe je digiding! plaats. De Openbare Bibliotheek Gelderland Zuid (OBGZ) verzorgde deze les online, vanwege de nog geldende coronamaatregelen. De gastles was een onderdeel van de opdracht ‘Maak een website met als onderwerp Mijn bijbaan’. Na afloop spraken wij met docenten van de school: Sietske Klapwijk (docent LODP en levensbeschouwing) en Gijs Oxener (docent maatschappijleer). Ook spraken wij met de medewerkers van de bibliotheek: Joran Floor (projectmedewerker basis- en voortgezet onderwijs OBGZ) en Linda Vogelesang (programmacoördinator vo/mbo OBGZ).
Wat was het doel van de gastles Doe je digiding!?
Sietske Klapwijk, OBC Bemmel: “De gastles Doe je digiding! kende een tweeledig doel. Enerzijds was het doel dat leerlingen zicht krijgen op welke rechten zij hebben rond hun bijbaan. En hoe zij inkomstenbelasting kunnen terugvragen. Het andere doel was dat leerlingen een opdracht kregen waarin ze leerden om een website te maken over een onderwerp dat bij hun past: hun bijbaan. De gastles en het lesprogramma Doe je digiding! hadden voor de leerlingen als doel informatie te verzamelen om die website te vullen en zo kennis over deze onderwerpen te vergaren. Wij vinden dat deze doelen zijn gehaald.”
Hoe kijken jullie terug op de gastles?
Sietske Klapwijk, OBC Bemmel: “Mijn klas vond het inhoudelijk heel interessant. Ze vroegen hoe het precies werkt met de belastingaangifte. Ze wisten nog niet veel over dit onderwerp. Voor alle leerlingen uit mijn klas was het nieuwe informatie. Ik merkte al meteen dat mijn leerlingen zoiets hadden van: ‘Hé, ik leer hier iets waar ik direct wat aan heb!’. Ze werden enthousiast en direct geactiveerd om door te zoeken en mee te doen. Als docent vond ik het prettig om te zien dat de leerlingen gemotiveerd waren.”
Joran Floor, OBGZ: “Een van onze eerste vragen tijdens de gastles waren: ‘Wat voor werk doe je, en is het zwart werk of wit werk?’ Hierdoor zagen wij in welke richting wij onze gastles konden sturen. We benadrukten dan ook dat het doen van een belastingaangifte, en daarmee de mogelijkheid tot belastingteruggaaf, alleen kan als de leerling wit werkt. De meeste leerlingen hebben een bijbaan. Voor hen is dit dus relevante informatie.”
Gijs Oxener, OBC Bemmel: “Hierdoor sluiten het lesprogramma en de gastles goed aan bij de leerlingen. De belevingswereld van deze doelgroep is het vertrekpunt en omdat de meeste leerlingen een bijbaan hebben, herkennen ze wat tijdens de les wordt verteld en hebben ze meteen baat bij wat ze leren.”
Linda Vogelesang, OBGZ: “Ik had het idee dat leerlingen dachten dat wij ze gingen vertellen hoe ze rijk konden worden.” Ze keken echt naar ons met een blik van: geef mij de tools maar, dan ga ik het meteen aanvragen en regelen.”
En hoe hebben de leerlingen de gastles Doe je digiding! ervaren?
Sietske Klapwijk, OBC Bemmel: “Bij die vraag denk ik meteen aan een 16-jarige jongen in mijn klas. Hij iets ouder dan de rest van zijn klasgenoten en vaak minder gemotiveerd. Tijdens de online gastles stelde hij voor het eerst vragen. Hij wilde graag meer weten over de besproken onderwerpen. Ik vond het fijn om te zien dat hij geïnteresseerd was en actief meedeed.”
Joran Floor, OBGZ: “Als gastdocent werd ik aan het begin van de les getest door de leerlingen. Dat bleek uit de antwoorden die de leerlingen gaven op de open vragen die ik stelde. Via LessonUp kunnen de leerlingen die vragen beantwoorden. Ze namen de opdrachten minder serieus, maar toen ze merkten dat ze zelf iets konden hebben aan de informatie die ik gaf, veranderde de houding van de leerlingen. Ze gingen actief meedoen en gaven uiteindelijk heel goede antwoorden op de gestelde vragen.”
Sietske Klapwijk, OBC Bemmel: “Het is zelfs zo dat één van mijn leerlingen nog naar jou vroeg. Hij wilde weten wanneer je weer in de klas kwam om het opgegeven huiswerk te controleren en te bespreken.”
Hoe verliep de samenwerking tijdens het project?
Joran Floor, OBGZ: “Ik vond het fijn om de gastles te geven. Alles verliep goed en het viel me op dat de school en de leerlingen al ervaring hadden met het online lesgeven. Dat helpt enorm. Naast de samenwerking met de school vond ik de samenwerking met Stichting Digisterker ook prettig. De terugkoppeling, het samen bespreken van de mogelijkheden en het zelf kunnen inbrengen en toepassen van eigen ideeën zorgen voor extra motivatie om met het materiaal aan de slag te gaan. Ik denk dat mede daardoor een mooi eindresultaat tot stand is gekomen.”
Gijs Oxener, OBC Bemmel: “Mijn rol was inderdaad dat ik het contact onderhield met de bibliotheek en Stichting Digisterker. Wat ik prettig vind, is dat ik het lesprogramma Doe je digiding! zo kan inzetten dat het binnen de school past, maar ook binnen de eigen lesdoelen die we stellen. Hierdoor konden wij als school, maar ook de bibliotheek, goed werken met het lesprogramma. Dat kwam het eindresultaat ten goede.”
Sietske Klapwijk, OBC Bemmel: “Naast het kunnen aanpassen van het lesprogramma op de eigen leerdoelen was de timing van de gastles in het project goed. Op school hadden we nog niet gesproken over bijbanen en alles wat daarbij komt kijken. Het was prettig dat deze vraag naar voren kwam in de gastles.”
Joran Floor, OBGZ: ”Zelf vond ik het project heel tof. Mijn voorkeur is wel om in de toekomst de gastles fysiek in de klas te geven. Zo kan ik ook de interactie aangaan met de leerlingen over het onderwerp. De gekozen vorm kan ook fysiek in de klas ingezet worden. Dus dat zouden we volgend jaar zo weer kunnen doen. Daar kijk ik ook naar uit, om in de klas te zijn en samen met de jongeren in gesprek te gaan over dit thema.”
Sietske Klapwijk, OBC Bemmel: “Wij willen het liefst dit project volgend jaar opnieuw inzetten. Het is nu alleen nog de vraag op welke manier we dat gaan doen. Ons schoolprogramma verandert namelijk volgend jaar. Als ik zie hoe nuttig de leerlingen het vinden en hoe goed het past binnen het vak maatschappijleer denk ik dat het zeker belangrijk is om blijvend aandacht te besteden aan dit onderwerp. “
Welk advies hebben jullie voor scholen die een soortgelijk project willen uitvoeren?
Gijs Oxener, OBC Bemmel: “Ik heb gemerkt dat het voor een school waardevol is dat er een duidelijk kader is bij het inzetten van lesprogramma Doe je digiding! Het programma vergroot de leeruitkomsten van de leerlingen. Wij hebben ervoor gekozen om het lesprogramma in te zetten binnen een groter project. Andere scholen adviseer ik om het niet, als opvulling, in een projectweek weg te zetten. Maar zet het in als een volwaardig en structureel lesprogramma met een functie. Het verliest anders zijn waarde en dat is jammer. Bovendien haal je dan ook niet alles uit het lesprogramma. Daarnaast hebben wij de samenwerking met de bibliotheek als waardevol ervaren, het was een goede toevoeging aan ons schoolproject.”
