Op het Praktijkcollege Helmond werken docenten dagelijks met jongeren die zich voorbereiden op een zelfstandige toekomst. Digitale vaardigheden zijn daarin onmisbaar. Daarom zetten zij Doe je digiding! – praktijkonderwijs én Doe je digiding!- vmbo/mbo in. We spraken met Sandra ten Brinck (docent en coördinator PrePortaal) en Marit Harderwijk (LOB-, stage- & overstapcoach en arbeidstoeleiding) over hun ervaringen.
Marit Harderwijk (links) en Sandra ten Brinck (rechts)
Voorbereiden op volwassenheid
De aanleiding om met Doe je digiding! aan de slag te gaan, was voor beide docenten duidelijk: hun leerlingen bereiken een leeftijd waarop het belangrijk wordt dat ze weten welke zaken geregeld moeten worden. “Het gaat om voorbereiden op een stukje volwassenheid,” vertelt Sandra. “Zelfstandig alles regelen kunnen ze nog niet, maar als ze in ieder geval al eens van de onderwerpen gehoord hebben, scheelt dat een hoop onzekerheid.”
Toch blijkt de praktijk weerbarstig. Leerlingen ervaren vooral moeite bij het invullen van online formulieren. Zodra er termen in staan die ze niet begrijpen, raken ze onzeker en haken af. Marit vult aan: “Die onzekerheid maakt dat ze niet verder durven.”
Kleine stappen, groot verschil
Het lesprogramma Doe je digiding! helpt om de drempel naar digitale zelfstandigheid te verlagen. Sandra zag dat bij een leerling die binnenkort 18 wordt: “Hij kan nog niet alles zelf, maar doordat hij in de lessen al heeft gehoord wat er geregeld moet worden, is er herkenning.”
Herhaling speelt daarbij een belangrijke rol, benadrukt Marit: “Als leerlingen logo’s en begrippen vaker zien, groeit hun begrip én hun motivatie.”
De manier waarop de lessen worden aangeboden, maakt ook verschil. Sandra: “Ik heb de leerlingen vorig jaar zelfstandig laten werken, maar ik merkte dat het effectiever is om samen te starten met uitleg en klassikaal na te bespreken. Dat ga ik nu structureel zo doen.” Ook in de bovenbouw werkt dat goed, vult Marit aan: “In klas 5, 6 en Entree kijken we samen naar een filmpje, maken ze opdrachten in groepjes en bespreken we die klassikaal. Dat levert veel meer betrokkenheid op.”
Een mooi voorbeeld van het belang van het bespreken van digitale overheidszaken zag Marit tijdens een ouderavond in de entreeklas: “Ouders en leerlingen kregen de kletskaarten van Digidingen-desk mee. Daarbij bleek dat sommige leerlingen nog geen DigiD hadden. Samen met hun ouders hebben ze die direct aangevraagd en op hun telefoon geïnstalleerd.”
Sandra merkt dat ze zelf ook leert van het programma: “Door met het lesprogramma Doe je digiding! te werken, ben ik me bewust geworden van wat er vanuit de overheid allemaal voor jongeren geregeld is. Die kennis kan ik doorgeven aan leerlingen en ouders. Van elk thema wist ik wel iets, maar nu valt het geheel samen.”
PrePortaal: een springplank naar mbo
Sandra geeft les binnen het PrePortaal, een arrangement van het Samenwerkingsverband Helmond De Peel VO. Dit traject is speciaal bedoeld voor leerlingen die dreigen uit te vallen (VSV’ers) of die zijn afgestroomd vanuit een andere leerroute. Binnen PrePortaal volgen de jongeren twee dagen per week les en lopen ze drie dagen stage. In dat intensieve leer-werktraject worden zij in één jaar voorbereid op een vervolg in mbo-1 of mbo-2.
“Het zijn leerlingen die vaak wat extra begeleiding nodig hebben om de stap naar een vervolgopleiding te maken,” legt Sandra uit. “Voor hen is het heel waardevol om met Doe je digiding! te oefenen. De modules van Doe je digiding! sluiten goed aan op hun niveau én op de vraagstukken waar ze in hun dagelijks leven mee te maken krijgen.”
Structureel ingebed in het onderwijs
Wat begon als een pilot, is inmiddels een vast onderdeel van het lesprogramma. Zowel bij PrePortaal als in de klassen 5, 6 en Entree wordt Doe je digiding! structureel ingezet. Om ook ouders te betrekken, krijgen zij tijdens ouderavonden onder meer de ouderbrief, checklist en kletskaarten van Digidingen-desk mee.
Toch kunnen leerlingen niet altijd terugvallen op hun ouders. “Vaak weten ouders het zelf ook niet goed,” zegt Sandra. “Dan verwijzen we door naar instanties als de bibliotheek, LEV groep of Humanitas. Zo hebben leerlingen en hun ouders toch een vangnet buiten de school.”
Brede uitdagingen
Naast digitale vaardigheden zijn er nog veel andere factoren die het zelfstandig regelen van zaken ingewikkeld maken, zoals begrijpend lezen en concentreren. Juist daarom is het waardevol dat onze leerlingen hiermee kunnen oefenen in het lesprogramma Doe je digiding!
Hun advies aan andere scholen is duidelijk: gewoon beginnen. “Start met het lesprogramma én geef ouders voorlichting over de digitale regelzaken van hun kinderen, bijvoorbeeld tijdens een ouderavond,” zegt Sandra. Volgens Marit zit de kracht in de combinatie van herhaling, herkenning en samen oefenen: “Dat maakt écht verschil.”
