Om jongeren voor te bereiden op de omgang met digitale overheidsdiensten heeft Stichting Digisterker de onderwijsmethode Doe je digiding! ontwikkeld. Jongeren ontwikkelen hiermee kennis en vaardigheden die tussen hun 15de tot 18de levensjaar (en daarna) noodzakelijk voor ze zijn.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) stelde Stichting Digisterker de vraag of er naast deze onderwijsaanpak nog andere manieren zijn om jongeren te ondersteunen bij de omgang met de digitale overheid. Het Verwey-Jonker Instituut heeft, in opdracht van Stichting Digisterker, de afgelopen maanden onderzoek gedaan naar deze vraag.
Aanpak
De hoofdvraag van het onderzoek was: ‘Wat zijn, anders dan via een onderwijsprogramma, alternatieve aanpakken om jongeren tussen 15 en 21 jaar voor te bereiden op de omgang met diensten van de digitale overheid?’ Om deze vraag te beantwoorden, hebben onderzoekers van Verwey-Jonker verschillende onderzoeksmethoden gebruikt. Zo is er deskresearch gedaan en zijn jongeren en ouders geïnterviewd. Ook zijn er groepsgesprekken gevoerd met professionals uit diverse domeinen die zich bezighouden met de doelgroep jongeren..
Enkele conclusies
Hieronder volgen enkele conclusies uit de eindpublicatie.
- Jongeren willen graag weten welke digitale overheidszaken ze wanneer moeten regelen. En hoe en waarom ze dit moeten doen. Video’s, voorlichting en oefenmateriaal kunnen hier goed bij helpen.
“Ik denk dat ik de meeste informatie binnen krijg als het verteld wordt. Een filmpje bijvoorbeeld. Bij een brief ga ik te moeilijk nadenken. Iemand moet het tegen mij vertellen.” – jongen, 16 jaar
“Ondersteuning vanuit school zou ik fijn vinden. Dat ze uitleggen waar het over gaat, zodat het minder abstract wordt. Als ik meer erover zou weten, zou ik meer het gevoel hebben dat ik het zelf ook kan.” – meisje, 18 jaar
- Ouders, familieleden en vrienden kunnen jongeren niet altijd helpen met (het regelen van) meer complexe zaken. Het kan daarom helpen om hier de ouders beter bij te betrekken. Naast ouders zijn ook docenten, mentoren, jongerenwerkers en andere maatschappelijk werkers belangrijk binnen het netwerk van jongeren. Het is van belang dat zij goed kunnen ingaan op eventuele vragen die jongeren hebben over het regelen van zaken met de digitale overheid.
“En hoe wist je dat je dat soort dingen moest regelen?” “Nou vooral van m’n moeder. En bijna al mijn vrienden zijn 20 dus toen wist ik al dat, toen ik 15 was, dat DUO bestond en hoe dat in z’n werk ging.” – meisje, 18 jaar
“Het is echt bij de hand nemen en helpen, en vanuit school en social media wordt niks gedaan, dat vind ik zonde. Met zo’n brief doen ze niet echt iets.” – ouder
“Ik heb gemerkt dat de kennis bij de leerkrachten, de professionals op school, ook te weinig is. Ik ben nu steeds lerende en ik weet nu dat de tegemoetkoming scholieren aangevraagd kan worden als ze 18 zijn en op een praktijkschool zitten.” – docent praktijkonderwijs
Adviezen uit eindpublicatie
De eindpublicatie bevat een aantal algemene adviezen en adviezen specifiek voor Stichting Digisterker. Enkele adviezen aan Digisterker zijn:
Zorg dat bepaalde inhoud uit Doe je digiding! beschikbaar blijft.
De accounts voor Doe je digiding! zijn een schooljaar geldig. Daarna kunnen leerlingen en jongeren niet meer bij de instructiefilmpjes en stappenplannen die laten zien hoe ze een aanvraag bij de digitale overheid moeten regelen. Dat is jammer.
Het advies uit het onderzoek luidt: Zorg dat er een openbaar toegankelijke website is waar jongeren, ouders, opvoeders, professionals, begeleiders informatie kunnen vinden over het regelen van zaken met de digitale overheid. Gebruik hiervoor de al bestaande website Digidingen-desk. Inloopspreekuur voor jongeren als basis. Hierop zijn alle stappenplannen en instructiefilmpjes die ook in Doe je digiding! zitten, al verzameld. Zorg dat de website openbaar wordt en ontwikkel hem door met informatie voor jongeren, maar ook voor ouders, opvoeders, professionals, begeleiders.
Leg verbindingen met professionals/begeleiders die jongeren kunnen ondersteunen bij het regelen van zaken met de digitale overheid
Investeer naast contacten met scholen en bibliotheken, ook in de contacten met decanennetwerken, jongerenwerkers en overige maatschappelijk werkers in het land. Zij kunnen over de aanpakken van Stichting Digisterker en de openbare website worden geïnformeerd via de sociale media kanalen en Digisterker-nieuwsbrieven. Zo kunnen zij zelf de informatie opzoeken waarmee zij jongeren (beter) kunnen ondersteunen in de omgang met de diensten van de digitale overheid.
Betrek ouders bij het online lesmateriaal
Een andere manier om ouders beter te betrekken bij het regelen van digitale zaken bij jongeren rond 18 jaar is door binnen Doe je digiding! huiswerkopdrachten te ontwikkelen waarbij leerlingen met hun ouders in gesprek gaan over de omgang met de diensten van de digitale overheid. Het doel hiervan is tweeledig:
- (meer) bewustwording bij de jongeren en hun ouders creëren en hen informeren al voordat de jongere 18 jaar wordt
- ouders ondersteunen zodat zij hun kind kunnen helpen met het regelen van zaken met de digitale overheid.
Vervolg
We zijn blij met de uitkomsten uit het onderzoek! Ze bevestigen dat onze aanpakken aansluiten bij de wensen en ideeën van jongeren, hun ouders en professionals. Ook bieden ze concrete aanknopingspunten voor doorontwikkeling, zoals het verder ontwikkelen en openbaar maken van de website Digidingen-desk. We houden u via deze nieuwsbrief op de hoogte van onze vervolgstappen!
Meer informatie
Klik hier om het rapport ‘Hoe kunnen jongeren het beste worden voorbereid op de digitale overheid?’ te lezen. Heeft u naar aanleiding van dit artikel of na het lezen van het rapport nog vragen of wilt u zelf graag input leveren? Neem dan contact op met Angeliek van der Zanden, programmaleider Jongereneducatie, via: angeliek.vanderzanden@digisterker.nl of Marith Clignet, medewerker Jongereneducatie, marith.clignet@digisterker.nl , tel. 06 – 29 18 25 06.
